Politik Araştırmalar Merkezi’nin 29 Eylül 2025 raporuna göre, 25 Eylül’de Beyaz Saray’da gerçekleşen ABD Başkanı Donald Trump ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan görüşmesi, uluslararası basında geniş yankı buldu. Zirvede savunma sanayii, bölgesel siyaset ve diplomatik semboller öne çıkarken; NATO’nun geleceği, Ortadoğu dengeleri ve Türkiye–ABD ilişkilerinde yeni bir dönemin işaretleri tartışıldı.
Avrupa Basını: Demokrasi Geri Planda
Avrupa medyası görüşmeyi eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirdi. Alman ve Fransız basınında, demokrasi, insan hakları ve ifade özgürlüğü başlıklarının gündem dışı bırakıldığı vurgulandı. Financial Times ise buluşmayı Ukrayna savaşı bağlamında Batı içindeki çatlakların göstergesi olarak yorumladı.
Yunanistan Basını: F-35 Tehdidi Algısı
Yunan medyası, görüşmeyi savunma dengeleri açısından kritik gördü. Raporda, Türkiye’nin F-35 programına yeniden dahil olma ihtimalinin Atina için doğrudan bir tehdit olarak değerlendirildiği belirtildi. Ayrıca Yunanistan’ın bu temaslarda dışarıda bırakılmasının rahatsızlık yarattığı ifade edildi.
Ortadoğu ve Arap Dünyası: Gazze ve Arabuluculuk
Ortadoğu basınında Gazze gündemi öne çıktı. Al Jazeera, Erdoğan’ın Trump’ın Arap ve Müslüman liderlerle Gazze’yi ele aldığı toplantıyı olumlu bulduğunu aktardı. Arap medyasında ise Türkiye’nin Filistin meselesinde yeniden güçlü bir arabulucu rol üstlenebileceği yönünde beklentiler dile getirildi.
ABD Medyası: F-35 Satışı ve Yaptırımlar
Amerikan basınında stratejik boyutlar öne çıktı.
- Wall Street Journal, Trump’ın Türkiye’ye F-35 satışına kapı araladığını, ancak Erdoğan’ın Rusya’dan petrol alımının eleştirildiğini yazdı.
- Washington Post, görüşmeyi iki ülke ilişkilerinde yeniden yakınlaşma işareti olarak değerlendirdi.
- AP News, CAATSA yaptırımları ve F-35 satış yasağının kaldırılma ihtimalini gündeme taşıdı.
Eleştiriler: Demokrasi ve Hukuk Gündem Dışı
Rapora göre, INTELLInews görüşmenin demokrasi ve hukukun üstünlüğü konularını dışladığını vurguladı. Trump’ın Erdoğan’ın otoriter eğilimlerine yönelik eleştirilerden kaçındığı belirtildi. Bunun yanında ABD Kongresi’nin mevcut düzenlemeler nedeniyle F-35 satışının kısa vadede zorluk taşıdığı öne çıkarıldı.
Enerji ve Savunma: Kapalı Kapılar Ardında
Kamuoyuna yapılan açıklamalarda enerji, ticaret, gümrük vergileri, savunma sanayii ve dış politika başlıklarının görüşüldüğü ifade edildi. Ancak kapalı oturumlarda hangi konularda mutabakata varıldığı netleşmedi. Ortak basın toplantısının yapılmamış olması da belirsizlikleri artırdı.
Stratejik Yorum: Sembolik Temas mı, Yeni Başlangıç mı?
Politik Araştırmalar Merkezi, Trump–Erdoğan görüşmesini “somut kazanımlardan ziyade sembolik ve stratejik mesajlarıyla öne çıkan” bir temas olarak değerlendirdi. Türkiye’nin Batı ile entegrasyon mesajını güçlendirdiği, aynı zamanda Asya güçleriyle yürüttüğü dengeleme siyasetinde yeni bir yönelime işaret ettiği kaydedildi.
Zirvenin kısa vadede sınırlı etkiler yaratacağı ancak orta vadede NATO dengeleri, Orta Doğu barış süreci ve bölgesel güvenlik politikaları üzerinde belirleyici olabileceği öngörülüyor.
