ABD Başkanı Donald Trump, dün gerçekleştirdiği basın toplantısında yeni gümrük tarifelerini duyurdu. Konuşmasına ekonominin yıllardır kötüye gittiğini vurgulayarak başlayan Trump, bu kötü gidişatı durduracaklarını ifade etti. “Artık bizim de zenginleşme vaktimiz geldi. Trilyonlar kazanacağız. Aldığımız bu kararlarla Amerika’yı yeniden büyük yapacağız” diyen Trump, elindeki listeyle kürsüye çıkarak ülkeler bazında uygulanacak vergi oranlarını paylaştı. Türkiye için belirlenen gümrük vergisi oranı ise yüzde 10 oldu.
Otomotiv Sektörüne Büyük Darbe: Tüm Yabancı Araçlara Yüzde 25
Trump, özellikle otomotiv sektörüne yönelik aldığı kararlarla dikkat çekti. Tüm ithal otomobillere yüzde 25 vergi uygulanacağını açıklayan Trump, Avrupa Birliği ülkelerinden gelen ürünlere yüzde 20, Çin’e yüzde 34, Japonya’ya ise yüzde 24 oranında vergi getirileceğini duyurdu. AB’yi, Amerikan ürünlerine karşı çeşitli engeller koymakla suçlayan Trump, “Avustralya bile bizim et ihracatımızı engelliyor, oysa biz onlardan tonlarca et alıyoruz” diyerek çifte standarda tepki gösterdi. Dünya liderlerine seslenen Trump, “Bu tarifelerden muafiyet talep edecek herkes şunu bilsin: Kendi vergilerinizi kaldırın, bariyerlerinizi yıkın” şeklinde konuştu.
Küresel Ekonomide Dalgalanma Sürüyor
Trump’ın “Önce Amerika” yaklaşımı, dünya genelinde ekonomik dalgalanmalara neden olmaya devam ediyor. Yeni tarife açıklamalarının ardından ABD’nin 10 yıllık tahvil faizleri önce düşüş yaşasa da ardından yüzde 4.20 seviyesine yükseldi. Avrupa borsalarında pozitif bir hava hâkimken, DAX 40 yüzde 1.7, CAC 40 yüzde 1.1, FTSE 100 yüzde 0.61 ve İtalya’nın FTSE MIB 30 endeksi yüzde 1.33 yükseldi. Asya piyasaları ise karışık sinyaller verdi: Japonya yükselirken, Güney Kore ve Hong Kong hafif düşüş yaşadı.
Elon Musk Bırakıyor mu?
Öte yandan ABD kamuoyunda dikkat çeken bir başka iddia ise Elon Musk hakkında. Politico’nun üst düzey kaynaklarına göre, Trump’ın yakın çevresinde danışmanlık yapan Musk, kısa süre içinde görevinden ayrılabilir. Trump’ın Musk’ın katkılarından memnun olduğu, ancak işlerine dönme zamanının geldiği yönünde fikir birliğine vardıkları belirtiliyor. Bu haberin etkisiyle Tesla hisseleri gün içinde yaşadığı düşüşü telafi ederek artıya geçti. Aynı zamanda federal sağlık kurumlarında 10 bine yakın çalışanın işten çıkarıldığı, bu sürecin araştırma ve bilimsel çalışmalar üzerinde olumsuz etki yarattığı da gelen bilgiler arasında.
Çin’den Sert Tepki: “Zorbalığa Karşı Kararlı Adımlar Atacağız”
Çin Ticaret Bakanlığı, ABD’nin yeni gümrük tarifesi kararlarına sert bir dille yanıt verdi. Yapılan açıklamada, Çin’in bu karara kesinlikle karşı çıktığı belirtilirken, ülkenin ulusal çıkarlarını korumak için güçlü karşı önlemler almaktan çekinmeyeceği vurgulandı. ABD’nin “karşılıklı tarife” adı altında uygulamaya koyduğu önlemlerin tek taraflı ve öznel yaklaşımlara dayandığı ifade edildi. Açıklamada, bu hamlelerin uluslararası ticaret kurallarını hiçe saydığı ve ilgili ülkelerin meşru haklarını zedelediği kaydedildi. Çinli yetkililer, “Bu durum sadece ABD’nin çıkarlarına zarar vermekle kalmayacak, aynı zamanda küresel ekonomik büyümeye ve tedarik zincirinin istikrarına da ciddi darbe vuracaktır” dedi.
ABD’nin uluslararası ticaretten zarar gördüğü yönündeki iddialarla hareket ederek tüm ticaret ortaklarına gümrük duvarları ördüğüne işaret edilen açıklamada, yıllarca süren çok taraflı müzakerelerle kurulan dengeyi görmezden gelmenin, ABD’nin bu süreçten sağladığı büyük kazançları inkâr etmek anlamına geldiği belirtildi. Çin, Washington yönetimine tek taraflı kararlarını iptal etme ve sorunları eşit şartlarda diyalogla çözme çağrısında bulundu.
Avrupa’dan İlk Karşı Hamle Geliyor
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula Von Der Leyen de Trump’ın tarifelerine tepki gösterdi. “ABD’nin çeliğe uyguladığı tarifelere karşılık olarak hazırladığımız ilk önlem paketini tamamlamak üzereyiz” diyen Von Der Leyen, bu kararın yalnızca Avrupa’yı değil, küresel ticaret düzenini de tehdit ettiğini dile getirdi. Von Der Leyen, “Bu uygulamadan milyonlarca insan çok kısa sürede olumsuz etkilenecek” ifadelerini kullandı.
Küresel Tepkiler: Ticaret Savaşı Ciddiyet Kazanıyor
Trump’ın gümrük tarifesi kararı dünya genelinde geniş yankı buldu. Kanada Başbakanı Mark Carney, çelik ve alüminyum ürünlerine yönelik tarifelerin hâlen sürdüğünü vurgulayarak, “Bu uygulamaya karşı mücadelemizi sürdüreceğiz” dedi.
Güney Kore’de vekaleten başkanlık görevini yürüten Han Duck-soo, mevcut durumun artık bir ticaret savaşına dönüştüğünü belirtti ve hükümetin buna karşı gerekli adımları atacağını söyledi. İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ise, gerilimi düşürmek adına ABD ile anlaşma zemini arayacaklarını ifade etti.
Brezilya Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, kararın üzüntüyle karşılandığı ve mütekabiliyet ilkesi çerçevesinde tüm seçeneklerin değerlendirileceği duyuruldu. Avustralya Başbakanı Antony Albanese ise “Bu kararın mantıklı bir yönü yok. En çok zararı Amerikalılar görecek; çünkü bu vergiler maliyetleri artıracak” şeklinde konuştu. İspanya Başbakanı Pedro Sanchez de ülkesinin şirketlerini ve çalışanlarını korumak için gereken her türlü önlemi alacaklarını vurguladı.
Çin’e Ekstra Yüzde 34 Gümrük Vergisi Yolda
Başkan Trump, ABD’nin yeni ticaret hamlesini duyururken, ülkelerin “ticaret önündeki parasal olmayan engelleri” de dikkate alarak değişken oranlarda ek tarifeler uygulanacağını belirtmişti. Çin için toplamda yüzde 34 oranında bir gümrük vergisi öngörülüyor: 5 Nisan itibarıyla yüzde 10’luk baz tarife devreye girecek, ardından 9 Nisan’da yüzde 24’lük ilave tarife uygulanacak.
Trump, daha önce 1 Şubat’ta Çin’den yapılan ithalata yüzde 10 gümrük vergisi getirmiş, ardından 4 Mart’ta bu oranı yüzde 20’ye yükseltmişti. Pekin yönetimi ise bu artışlara karşılık olarak ABD’den ithal edilen belirli ürünlere ek vergiler koymuş ve bazı Amerikan şirketlerine yönelik yaptırım kararları almıştı.
