ABD Başkanı Donald Trump’ın ithalat kalemlerinin tamamına yönelik gümrük tarifesi açıklaması, küresel piyasalarda adeta deprem etkisi yarattı. Özellikle teknoloji sektöründeki şirket hisseleri sert şekilde değer kaybederken, yatırımcılar güvenli limanlara yöneldi ve altın fiyatları tarihi zirvelere tırmandı.
Asya-Pasifik Borsalarında Kan Kaybı
Kararın ardından Asya-Pasifik piyasalarında büyük düşüşler yaşandı. Japonya’nın Nikkei endeksi açılışta yüzde 2,8 gerilerken, Hong Kong’un Hang Seng Endeksi yüzde 1,6, Güney Kore’nin Kospi endeksi yüzde 2 ve Avustralya borsası da yüzde 2 oranında değer kaybetti. Bu gelişmeler, yatırımcıların küresel ekonomik istikrar konusundaki endişelerini daha da artırdı.
Avrupa Piyasalarında Çöküş Sinyalleri
Satış dalgası Avrupa’ya da hızla yayıldı. Pan-Avrupa Stoxx 600 endeksi güne yüzde 1,5 düşüşle başlarken, Almanya’nın DAX endeksi yaklaşık yüzde 2,5, Fransa’nın CAC 40 endeksi yüzde 2,2 ve İspanya’nın IBEX endeksi yüzde 1,5 oranında geriledi. Bu düşüşler, son iki ayın en düşük seviyelerinin görülmesine neden oldu.
ABD’den Küresel Ölçekte Sert Tarife Hamlesi
Trump, tüm yabancı ürün ithalatına en az yüzde 10 oranında gümrük vergisi getirdiğini ve bazı ülkelere yüzde 20 ile 40 arasında değişen “karşılıklı tarifeler” uygulanacağını duyurdu. ABD Başkanı, bu adımı “kurtuluş günü” olarak nitelendirerek, ABD’nin yıllardır ticaret ortakları tarafından ekonomik olarak sömürüldüğünü iddia etti. Türkiye de dahil olmak üzere birçok ülkeyi etkileyen bu tarifeler, 5 Nisan itibarıyla yürürlüğe girecek.
Çin ve AB’den Sert Tepkiler
ABD’nin en büyük ticaret ortaklarından Çin ve Avrupa Birliği, alınan kararları ağır dille eleştirdi. Çin Ticaret Bakanlığı, yeni tarifelerin küresel kalkınmayı tehlikeye attığını ve ABD’nin kendi çıkarlarını da zedelediğini belirtti. “Ticaret savaşında kazanan olmaz” diyen Pekin yönetimi, Washington’u tarifeleri derhal iptal etmeye çağırdı.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ise kararların dünya ekonomisine büyük zarar vereceğini ifade ederek, “Belirsizlik artacak, korumacılık daha da güçlenecek” dedi. AB tarafı, müzakerelerin başarısız olması durumunda karşı tedbirlerin uygulanmasına hazırlandıklarını duyurdu.
En Kırılgan Ülkeler Ekonomik Baskı Altında
Yeni tarifeler, ekonomik açıdan kırılgan durumda olan birçok ülkeyi hedef alıyor. Yakın dönemde depremle sarsılan ve iç savaşla mücadele eden Myanmar’a yüzde 44, Sri Lanka’ya yine yüzde 44 ve Afrika ülkesi Lesotho’ya yüzde 50 oranında vergi uygulaması kararlaştırıldı.
Hiçbir Ülke Muaf Değil: Norfolk Adası Örneği
ABD ile doğrudan ekonomik ilişkisi bulunmayan yerleşim birimleri dahi bu yeni düzenlemeden etkilendi. Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, Norfolk Adası’na yüzde 29’luk tarife uygulandığını belirterek, “Bu durum, tarifelerin küresel ölçekte ne denli yaygın uygulandığını ve hiçbir ülkenin muaf olmadığını gösteriyor” açıklamasını yaptı.
