Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR), TÜİK’in 29 Ağustos 2025’te yayımladığı Temmuz 2025 Hanehalkı İşgücü Araştırması (HİA) sonuçlarını değerlendirerek “İşsizlik ve İstihdamın Görünümü Raporu”nu açıkladı. Rapora göre geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 29,6’ya yükseldi, geniş tanımlı işsiz sayısı ise son bir yılda 1 milyon 337 bin kişi artarak 12 milyon 30 bine ulaştı.
Dar ve Geniş Tanımlı İşsizlik Arasındaki Uçurum Derinleşiyor
TÜİK verilerine göre, dar tanımlı (standart) işsizlik oranı Temmuz 2025’te yüzde 8 olarak belirlendi. İşsiz sayısı ise 2 milyon 828 bin kişi oldu. Ancak DİSK-AR’ın geniş tanımlı işsizlik hesaplamaları, işgücü piyasalarındaki gerçek tabloyu ortaya koydu. Buna göre geniş tanımlı işsiz sayısı 13 milyon 383 bin olarak hesaplandı.
Dar tanımlı işsizlik son iki yılda azalma eğilimi gösterse de geniş tanımlı işsizlikte tırmanış dikkat çekti. Temmuz 2023’te 8 milyon 706 bin olan geniş tanımlı işsiz sayısı, 2024’te 10 milyon 693 bine, 2025’te ise 12 milyon 30 bine çıktı. Aynı dönemde geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 26,8’den yüzde 29,6’ya yükseldi.
Kadınlarda İşsizlik Daha Yüksek
Raporda, kadın işsizliğinin özellikle öne çıktığı belirtildi. Temmuz 2025’te geniş tanımlı kadın işsizlik oranı yüzde 39,4 olarak kaydedildi. Genç kadınlarda dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 21,7 olurken, genel genç işsizlik oranı yüzde 15 seviyesinde gerçekleşti.
Ümitsizler ve Eksik İstihdamda Artış
DİSK-AR’ın değerlendirmesine göre, geniş tanımlı işsizlikteki artışın temel sebepleri arasında ümitsiz işsizler, zamana bağlı eksik istihdam ve potansiyel işgücü bulunuyor. Son bir yılda ümitsiz işsizlerin sayısı 1 milyon artarken, zamana bağlı eksik istihdam edilenlerin sayısı 681 bin yükseldi. Yaklaşık 700 bin kişinin haftalık 40 saatten az çalışıp daha fazla iş aradığı tespit edildi. Çalışmaya hazır olduğu halde iş bulamayanların sayısı ise 5,3 milyon olarak açıklandı.
İşsizlik Ödeneğinden Yararlanamıyorlar
Rapor, işsizlik ödeneğine erişimdeki yetersizlikleri de ortaya koydu. Temmuz 2025 itibarıyla yaklaşık 2,4 milyon işsiz, işsizlik ödeneğinden yararlanamadı. Genel tabloya göre işsizlerin yüzde 83’ü bu haktan faydalanamıyor.
TÜİK Verilerinde Detaylar
TÜİK’in aynı döneme ilişkin verileri, dar tanımlı işsizlik oranının yüzde 8 olduğunu gösterdi. Erkeklerde işsizlik yüzde 6,5, kadınlarda ise yüzde 10,9 olarak belirlendi. İstihdam edilenlerin sayısı 32 milyon 582 bin kişi olurken, istihdam oranı yüzde 49,1 seviyesinde kaldı. Erkeklerde bu oran yüzde 66,1, kadınlarda ise yüzde 32,4 olarak gerçekleşti.
Genç nüfusta işsizlik oranı yüzde 15 olarak hesaplandı. Erkek gençlerde bu oran yüzde 11,3, genç kadınlarda ise yüzde 21,7 oldu.
Çalışma Süreleri ve Endeksler
Temmuz 2025’te haftalık ortalama fiili çalışma süresi 42,6 saat olarak gerçekleşti. TÜİK’in ikinci çeyrek işgücü girdi endeksleri, istihdamın yıllık yüzde 1,9, çalışılan saat endeksinin ise yüzde 0,6 arttığını ortaya koydu. Brüt ücret-maaş endeksi yıllık bazda yüzde 44,3 artış gösterdi.
Haziran 2025 verilerine göre ise atıl işgücü oranı yüzde 32,9’a kadar çıkmıştı. Bu oran Temmuz’da yüzde 29,6 seviyesine geriledi.
Kaynak: https://disk.org.tr/2025/08/genis-tanimli-issiz-sayisi-12-milyon-30-bin/
https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=Istihdam,-Issizlik-ve-Ucret-108
