Gazze’de 21 aydır devam eden savaşta, İsrail saldırıları sürerken 58.000’den fazla kişi hayatını kaybetti, 100.000 kişi ise yaralandı. Malnütrisyon ( Açlık-etersiz Beslenme)nedeniyle çocuk ölümlerinin sayısı da giderek artıyor. Son haftalarda, BM ajansları, çaresiz ve aç Gazzeli sivillerin gıda toplamaya çalışırken hayatını kaybettiği yaklaşık 900 olayı kaydetti; bu ölümlerin çoğu, sözde Gazze İnsani Yardım Vakfı (GHF) tarafından işletilen özel yardım merkezleriyle ilişkilendiriliyor.
Malnütrisyonun Peşini Bırakmayan Hayaletleri
Touma, yıllardır içini kemiren anılarla başlıyor sözlerine. “Adam son zamanlarda aklımdan daha çok geçiyor,” diyor. Adam’la yıllar önce Yemen’in Hudeyde liman kentinde, kuşatma ve ağır bombardıman altındayken tanışmış. Çok kötü durumdaki hastane koğuşunda, 10 yaşında, sadece 10 kilodan biraz fazla olan Adam yatıyordu. Konuşamıyor, ağlayamıyordu. Yapabildiği tek şey, kısık bir nefes sesi çıkarmaktı. Birkaç gün sonra Adam, malnütrisyon nedeniyle hayatını kaybetti.
© UNICEF/Juliette Touma Yemen’in Sana’a kentindeki bir hastanede malnütrisyonlu bir çocuk.
Ölümcül Malnütrisyon
Birkaç yıl önce, meslektaşı Hanaa Suriye’den gece geç saatte ağlayarak aramış. Neredeyse hiç konuşamıyormuş. Sonunda Hanaa, 16 yaşındaki Ali’nin öldüğünü anlatmış. Yine kuşatma altındaki bir başka kasabada, kendisinin çıkarmadığı bir savaşın ortasında, o da malnütrisyon yüzünden ölmüş.
Ertesi sabah, epidemiyolog olan amiri, “16 yaşındaki bir çocuğun malnütrisyon yüzünden ölmesi çok şey anlatıyor. O neredeyse bir yetişkin. Bu, Suriye’nin o bölgesinde hiç yiyecek kalmadığı anlamına gelir,” demiş.
Yemen’e geri döndüğünde, başkent Sana’a’daki az sayıdaki işleyen çocuk hastanesinden birinde, kolera salgınının zirve yaptığı dönemde çocuk koğuşunda yürüyormuş. 15 ve 16 yaşlarındaki çocuklar, hayatta kalmak için mücadele ediyorlarmış. O kadar zayıf ve bitkinlermiş ki, yataklarında bile zor dönebiliyorlarmış.
Bu görüntüler ve hikayeler, şiddetli açlık veya kıtlık benzeri durumlarda çalışan birçok kişi gibi, yıllar boyunca Touma’nın peşini bırakmamış.
Gazze’de Ölümcül Açlık Büyüyor
2022’de Gazze’ye girip çıkmanın büyük zevkini yaşadığında, UNRWA okullarındaki çocukları ziyaret edermiş. Tertemiz giyimli, sağlıklı görünen, gülümseyen, öğrenmeye hevesli, okul bahçesinde müzik sesiyle zıplayıp duran çocuklar…
O zamanlar Gazze zaten 15 yıldan fazla süredir abluka altındaydı. Ancak gıda, İsrail üzerinden yapılan ithalatlar ve yerel olarak yetiştirilen ürünler aracılığıyla piyasalarda mevcuttu. UNRWA da bir milyondan fazla kişiye gıda yardımı sağlıyordu.
Adam ve Ali’nin görüntüleri, birkaç hafta öncesine kadar Touma’nın hafızasının derinliklerine itilmişti, ta ki birden yeniden ortaya çıkana kadar.
© UNRWA/Hussein Owda Gazze’de giderek artan sayıda çocuk malnütrisyon için taranıyor.
Bebekler Hayatta Kalabilir, Peki Ya Kalacaklar mı?
Gazze’deki ekiplerimiz, cılızlaşmış bebeklerin alarm verici fotoğraflarını göndermeye başlamış. Malnütrisyon oranları hızla artıyor ve Gazze Şeridi’ne yayılıyor. Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) göre, 2 Mart’ta başlayan kuşatmadan bu yana 50’den fazla çocuk malnütrisyon nedeniyle hayatını kaybetti.
UNRWA ise bu arada, savaşın parçaladığı Şeridin her yerindeki ajansın kliniklerinde ve tıbbi noktalarında 242.000’den fazla çocuğu taramış; bu, Gazze’deki beş yaş altı çocukların yarısından fazlasını kapsıyor. Taranan her 10 çocuktan biri malnütrisyonlu.
Ahlam yedi aylık. Ailesi, savaş başladığından beri her ay yerinden edilmiş, var olmayan bir güvenlik arayışıyla. Şoka uğramış ve vücudu zayıflamış Ahlam, ciddi şekilde malnütrisyonlu. Gazze’deki birçok bebek gibi, onun da bağışıklık sistemi travma, sürekli zorla yerinden edilme, temiz su eksikliği, kötü hijyen ve çok az yiyecek nedeniyle zarar görmüş.
Ahlam hayatta kalabilir, ama kalacak mı?
Bombalar ve Tedarik kıtlığı
Gazze’de temel ihtiyaç maddeleri kıt olduğundan, malnütrisyonlu çocukları tedavi etmek için çok az terapötik malzeme bulunuyor. İsrail makamları, gıda, ilaç, tıbbi ve besin takviyeleri ile sabun da dahil olmak üzere hijyen malzemelerinin girişini engelleyen sıkı bir kuşatma uygulamış durumda.
Kuşatma bazen hafiflese de, Gazze’deki en büyük insani kuruluş olan UNRWA’ya 2 Mart’tan bu yana insani yardım ulaştırma izni verilmedi.
Geçen hafta, Salam adında başka bir malnütrisyonlu bebek öldü. Birkaç aylıktı. UNRWA kliniğine ulaştığında artık çok geçti.
Bu arada, malnütrisyon tedavisi için sırada bekleyen sekiz çocuk, bulundukları kliniğe İsrail güçleri çarptığında öldürüldü. Birkaç dakika sonra kliniğin önünden geçen meslektaşlarımdan biri, annelerin boşluğa baktığını, sessizce ağladıklarını söyledi, tıpkı Adam’ın yaptığı gibi.
Dünya harekete geçmeden önce daha kaç bebek ölmek zorunda? Bebekler 21. yüzyılda, tamamen önlenebilirken, neden malnütrisyon yüzünden ölmeli?
UNRWA’da, Gazze dışında girmek için yeşil ışık bekleyen 6.000’den fazla kamyon dolusu gıda, hijyen malzemesi ve ilacımız var.
Yardım, başta Ahlam gibi küçük kızlara ulaşacak. UNRWA’nın ayrıca, erkek ve kız çocuklarına özel beslenme hizmetleri sağlayabilecek 1.000’den fazla sağlık çalışanı var.
Ekranlarımızdan Gazze’den gelen günlük dehşet akışının ortasında, daha kaç Ahlam ve Salam’ın ölmesi gerekiyor ki harekete geçelim? Açlıktan ve hastalıktan zayıf düşmüş çocukların üzerine bomba yağması ne zaman bitecek, ne zaman bir ateşkes ilan edilecek?
