Vatandaşın cebindeki para ile çarşı pazardaki fiyatlar arasındaki uçurum, artık sadece günlük yaşamda değil, uluslararası raporlarla da tescilleniyor. Almanya merkezli Deutsche Bank’ın yayımladığı “Dünyadaki Fiyatların Haritası 2025” raporu, Türkiye’nin ekonomik görünümünü dünya ölçeğinde değerlendirdi ve çarpıcı bir tablo ortaya koydu.
Alım Gücünde Dibe Yolculuk
Rapora göre Türkiye, 69 ülke arasında satın alma gücünde 64. sırada yer alarak Arjantin, Mısır ve Venezuela gibi ekonomik kriz yaşayan ülkelerin hemen üzerinde konumlandı. Üstelik Türkiye, son 25 yılda satın alma gücünde 20 sıra birden gerileyerek bu alanda en büyük düşüş yaşayan ülkelerden biri oldu.
Uzmanlara göre bu dramatik gerilemenin başlıca nedenleri arasında, “yüksek ve kronikleşmiş enflasyon, TL’nin sürekli değer kaybı ve ücret artışlarının bu kayıpları telafi edememesi” bulunuyor.
Dünyanın En Pahalı iPhone’u Türkiye’de
Teknoloji ürünlerinde fiyat kıyaslamasında da Türkiye dikkat çekici bir şekilde zirvede yer aldı. Özellikle iPhone 16 Pro (128 GB) modelinin ülkeler arası fiyat sıralamasında Türkiye, en pahalı ülke olarak listenin başında yer aldı.
ABD’de iPhone 16 Pro yaklaşık 1.100 dolara satılırken, Türkiye’de bu rakam 2.200 dolara kadar çıkıyor. Raporda şu çarpıcı uyarı yer aldı:
“Türkiye, Brezilya, Mısır, İsveç ve Hindistan; iPhone’unuzu kaybetmemeniz gereken en kötü yerler. Türkiye, ABD’ye kıyasla yüzde 100 daha pahalı.”
Yüksek vergiler, döviz kuru baskısı ve düşük gelir seviyesi bu farkın başlıca nedenleri arasında gösteriliyor. Bu durum, özellikle orta ve alt gelir grubu için teknolojiye erişimi neredeyse lüks haline getiriyor.
Konut Fiyatları Yükseliyor, Gelir Yetişemiyor
Raporda yer alan konut piyasası verileri de çarpıcı: İstanbul’da konut fiyatları son 5 yılda dolara göre yüzde 103 arttı. Aynı dönemde Türkiye’de gelir artışı yalnızca yüzde 18 oldu. Bu tablo, barınma hakkının giderek daha zorlaştığını ve alım gücünün keskin biçimde düştüğünü gösteriyor.
İstanbul’da Maaş Düşük, Yaşam Pahalı
Net maaşlar açısından da Türkiye, alt sıralarda yer alıyor. İstanbul’da ortalama net maaş 934 dolar iken, listenin en üst sıralarındaki Cenevre’de bu rakam 7.984 dolar. Aradaki bu devasa fark, başta teknoloji olmak üzere pek çok üründe orantısız fiyat yükünü beraberinde getiriyor.
Yeme-içme, sinema bileti veya marka bir kot pantolon gibi harcamalar da dünya ortalamasının üzerinde. Raporda bu konuda şu ifadeler dikkat çekti:
“Türkiye, hem mutlak fiyat hem de alım gücüne oranla yüksek listelerde yer aldı.”
Türkiye Zirvede Ama Yanlış Listede
Banka’nın değerlendirmesine göre, 2012’den bu yana dünya genelinde fiyatların en fazla yükseldiği ikinci ülke Türkiye oldu. Birinci sırada ise Arjantin yer aldı. Türkiye, ekonomik anlamda dünyanın en pahalı ülkeleri sıralamasında zirveye yerleşmiş olsa da, maaşlar ve alım gücü açısından dipte.
Pahalı Ülke, Düşük Gelir, Zor Yaşam
“iPhone’unuzu kaybetmemeniz gereken yerlerden biri Türkiye” gibi sembolik uyarılarla öne çıkan rapor, Türkiye’nin yüksek enflasyon, değer kaybeden para birimi ve yeterince artmayan ücretler üçgeninde sıkıştığını gösteriyor. Artan yaşam maliyetleri, barınma zorlukları ve pahalı temel dışı harcamalar, vatandaşın günlük yaşamında karşılaştığı ekonomik baskının arkasındaki nedenleri tüm açıklığıyla gözler önüne seriyor.
