Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından paylaşılan “İstatistiklerle Yaşlılar, 2024” verileri, ülkemizdeki yaşlı nüfusun son beş yıldaki değişimini ortaya koydu. 65 yaş ve üzeri bireylerden oluşan yaşlı nüfus, 2019 yılında 7 milyon 550 bin 727 iken, 2024 yılı itibarıyla yüzde 20,7 oranında artış göstererek 9 milyon 112 bin 298 kişiye ulaştı. Verilere göre, Türkiye’de tek başına yaşayan yaşlı birey sayısı 1 milyon 750 bin 900 olarak belirlendi. Bunun yanı sıra, yaşlıların yüzde 23,3’ü yoksulluk veya sosyal dışlanma riskiyle karşı karşıya.
Yaşlılar Çalışmaya Devam Ediyor
Çalışan yaşlı nüfusun sektörel dağılımına bakıldığında, 2023 yılı itibarıyla yüzde 57,7’sinin tarım sektöründe yer aldığı görülüyor. Ayrıca, yaşlı bireylerin yüzde 85,7’si telefon kullanabilirken, yüzde 55,1’i kendi alışverişini yapabiliyor, yüzde 61,1’i ise yemeğini kendisi hazırlayabiliyor. Yaşlıların yüzde 76,6’sı ev temizliği yapabilirken, yüzde 86,5’i kendi başına banyo yapabiliyor. Yüzde 89,5’i giyinme, yüzde 92,1’i ise tuvalet ihtiyacını bağımsız bir şekilde karşılayabiliyor.
Türkiye’de Yaşlı Nüfusun Oranı Artıyor
Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki payı 2019 yılında yüzde 9,1 iken, 2024 itibarıyla yüzde 10,6’ya yükseldi. Yaşlı nüfusun yüzde 44,6’sı erkek, yüzde 55,4’ü ise kadınlardan oluşuyor. Demografik projeksiyonlara göre, mevcut eğilimler devam ederse, yaşlı nüfus oranının 2030’da yüzde 13,5, 2040’ta yüzde 17,9, 2060’ta yüzde 27,0, 2080’de yüzde 33,4 ve 2100 yılında yüzde 33,6’ya ulaşması bekleniyor. Doğurganlık oranındaki düşüş eğiliminin hızlanması durumunda ise bu oranların daha da yükselmesi öngörülüyor.
Yaşlı Nüfusun Demografik Dağılımı
Yaş gruplarına göre yapılan incelemede, 2024 yılında yaşlı nüfusun yüzde 63,4’ü 65-74 yaş arasında yer alırken, yüzde 28,8’i 75-84 yaş grubunda, yüzde 7,8’i ise 85 yaş ve üzerindeki bireylerden oluşuyor. 100 yaş ve üzerindeki birey sayısı ise 7 bin 632 olarak kaydedildi.
Yaşlı Bağımlılık Oranı Yükseliyor
Çalışma çağındaki yüz kişiye düşen yaşlı sayısını ifade eden yaşlı bağımlılık oranı, 2019’da yüzde 13,4 seviyesindeyken, 2024 yılında yüzde 15,5’e yükseldi. Gelecekte bu oranın daha da artarak, 2030’da yüzde 19,5, 2040’ta yüzde 26,5, 2060’ta yüzde 45,5, 2080’de yüzde 61,9 ve 2100 yılında yüzde 61,6’ya ulaşması bekleniyor.
Türkiye Dünya Sıralamasında 75. Sırada
Dünya genelinde yapılan yaşlı nüfus oranı sıralamasına göre, Türkiye 194 ülke içinde 75. sırada yer aldı. 2024 itibarıyla dünya genelindeki toplam nüfus 8 milyar 161 milyon 972 bin 573 olarak tahmin edilirken, yaşlı nüfusun 833 milyon 480 bin 764 olduğu belirlendi. En yüksek yaşlı nüfus oranına sahip ülkeler arasında yüzde 36,2 ile Monako, yüzde 29,8 ile Japonya ve yüzde 24,6 ile İtalya ilk üç sırayı aldı.
Türkiye’de En Yaşlı ve En Genç İller
Türkiye’de yaşlı nüfusun en yoğun olduğu il yüzde 20,8 ile Sinop oldu. Kastamonu ve Giresun illeri de yüksek yaşlı nüfus oranlarına sahipken, yaşlı nüfusun en düşük olduğu iller yüzde 3,7 ile Şırnak, yüzde 4,3 ile Hakkari ve yüzde 4,4 ile Şanlıurfa olarak sıralandı.
Ortalama Yaşam Süresi
Türkiye’de 65 yaşına ulaşan bireylerin ortalama yaşam beklentisi 17,4 yıl olarak hesaplandı. Erkekler için bu süre 15,7 yıl olurken, kadınlar için 19,0 yıl olarak belirlendi. Kadınların ortalama olarak erkeklerden 3,3 yıl daha fazla yaşadığı görüldü. 75 yaşında ortalama yaşam süresi 10,5 yıl, 85 yaşında ise 5,5 yıl olarak tahmin edildi.
Hanelerde Yaşlı Bireylerin Varlığı
2024 itibarıyla Türkiye’deki hanelerin yüzde 25,3’ünde en az bir yaşlı birey bulunuyor. 6 milyon 726 bin 583 hanede en az bir yaşlı birey yaşarken, bu hanelerin 1 milyon 750 bin 900’ü yalnız yaşayan yaşlılardan oluşuyor. Tek başına yaşayan yaşlı bireylerin yüzde 74’ü kadınlardan, yüzde 26’sı ise erkeklerden oluşmakta.
Yaşlıların Eğitim Durumu
Yaşlı bireylerin eğitim durumuna bakıldığında, 2023 yılında okuma yazma bilen yaşlı oranı yüzde 87,5’e ulaştı. Bu oran 2019 yılında yüzde 83,1 seviyesindeydi. Okuma yazma bilmeyen yaşlı kadınların oranı yüzde 19,9 iken, yaşlı erkeklerde bu oran yüzde 3,3 olarak belirlendi.
Yaşlılar En Çok Dolaşım Sistemi Hastalıklarından Hayatını Kaybediyor
Ölüm istatistiklerine göre, 2023 yılında yaşlı bireylerin yüzde 40’ı dolaşım sistemi hastalıkları nedeniyle hayatını kaybetti. Solunum sistemi hastalıkları yüzde 16,4 ile ikinci sırada yer alırken, iyi ve kötü huylu tümörler yüzde 13,9 ile üçüncü sırada yer aldı. Alzheimer hastalığı nedeniyle hayatını kaybeden yaşlıların oranı ise 2023 yılında yüzde 3,2 olarak belirlendi.
Yaşlıların Teknoloji Kullanımı Artıyor
Türkiye’de 2024 yılında internet kullanan yaşlı bireylerin oranı yüzde 46,9’a yükseldi. Erkeklerin yüzde 55,3’ü, kadınların ise yüzde 39,3’ü internet kullanıyor. Ayrıca, yaşlı bireylerin yüzde 9,7’si torunlarının bakımına yardımcı oluyor.
Genel olarak bakıldığında, yaşlı nüfusun giderek artması, sağlık, sosyal hizmetler ve ekonomik planlamalar açısından önemli bir konu olarak öne çıkıyor. Bu veriler, yaşlı bireylerin yaşam kalitesini artırmaya yönelik politikaların geliştirilmesi gerektiğini gösteriyor.
